Zor ve çoğunlukla geç tespit edilen kanser türlerinden biri olan pankreas kanserinin hangi nedenle ortaya çıktığı ve nasıl gelişim gösterdiği ile ilgili net bir bilgi bulunmamasına rağmen bu kansere sebebiyet verdiği düşünülen bazı risk faktörleri bulunmaktadır.
Bu risk faktörlerinden bazıları insan tercihine bağlıyken bazıları ise değiştirilemez özelliklerden kaynaklanmaktadır. Tercihe bağlı olan risk faktörleri tamamen bireyin kendi elinde olduğundan aslında bu kansere yakalanma olasılığımızı azaltmak bir nevi kendi elimizdedir.
Sigara ve alkol kullanımı da pankreas kanserini tetikleyerek yakalanma olasılığımızı arttıran tercihimize bağlı risk faktörleri arasında bulunmaktadır.
Sigara ve alkol kullanımının birçok sağlık problemini de beraberinde getirdiği su götürmez bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu maddelerin kullanımlarındaki zararlara öncelikle genel bir açıdan bakmak pankreas kanseri özelindeki zararlarını görmemize ışık tutacaktır.
Zararları bilim dünyası tarafından ispatlanmış olan sigara ve alkolün ciğerlerde en büyük etkiyi göstermektedir. Bu maddelerin kullanımı kanser riski oluşturmakta ve insan hayatını büyük bir tehlikenin kucağına bırakmaktadır.
Bir bakıma sigara ve alkol tüketiminin insanların yaşam süresini kısaltmaktadır da diyebiliriz. Bu sebeple sağlıklı bir hayat sürmek isteyen bireyler alkol ve sigara gibi ürünlerden kesinlikle uzak durmalıdır.
Tabi ki sağlık sorunlarının tek sebebi sigara ve alkolün kullanımıdır diyemeyiz. Ancak başka etkenlerle bir araya gelerek sağlığımızın normal durumda etkileneceğinden daha fazla etkilenmesine sebep olmaktadır. Sigara, alkol tüketen bireylerde öncelikle bazı belirtiler oluşmaktadır.
Kullanıma devam edilmesiyle beraber bu belirtiler gelişme göstererek sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Sigara ve alkol kullanımının yol açtığı rahatsızlık ve hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Damar sertliği
- Ağız kokusu
- Tat alma duyusunda eksiklik
- Gastrit
- Sinüzit
- Erken menepoz
- İlaçlardan alınması gereken etkiyi alamama
- Koku duyusunda azalma
- Ciltte leke oluşumu
- Damar kireçlemesi
- Cilt kanseri
- Mide kanseri
- Akciğer kanseri
- Damar kireçlenmesi
- Kilo kayıpları
- Baş ağrıları
Pankreas kanseri nasıl gelişir?
Pankreas kanseri, midenin arka bölümünde bulunan 14 – 15 cm uzunluğundaki organımız pankreasta hücrelerin mutasyon gerçekleşmesi sebebiyle vücudumuzun kontrolü dışında bozulması ve çoğalması ile oluşmaktadır.
Dünyadaki en ölümcül kanser türlerinden biri olan bu kanser türünün tespiti oldukça zordur. Teşhisi zor olduğu için tedavisine geç kalınan bu kanserin oluşma sebepleri hala tartışılmakta olsa da bazı sebeplerden de söz edilmektedir.
Obezite, yaş, cinsiyet, genetik kalıtım, sigara kullanımı, alkol tüketimi gibi sebeplerle oluştuğu düşünülen pankreas kanserinin tek kesin risk faktörünün sigara tüketimi olduğu bildirilmektedir.
Alkol tüketiminin tek başına bu kanserin oluşumuna ne kadar etkisi olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ancak aşırı alkol tüketimi ile pankreasta pankreatit oluşumuna sebep verdiği ve bu kronik enfeksiyonun kanser için risk teşkil ettiği bildirilmektedir.
Alkol ve sigara kullanılmasa dahi yakalanabileceğimiz bu kanser türüne yakalanma riskini azaltmak bu bağlamda bizim elimizde olabilmektedir. Sigara ve alkolün bu riski arttırdığını bile bile bu ürünleri kullanmak kendinize yapabileceğiniz kötülüklerden biridir.
Pankreas kanserine yakalanma riskimizi azaltacak bazı önerilerde bulunmak mümkündür. Tabi bu önerileri uyguladığınızda kesinlikle bu kansere yakalanmazsınız demek ne yazık ki mümkün değildir. Riski azaltmak için ilk sırada uygulamanız gereken şey sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmanız olacaktır.
Unutmayın ki sigara ve tütün ürünleri tüketen bireylerin bu kansere yakalanma riskinin kullanmayan bireylerden 2 kat daha fazla olduğu bildirilmektedir. Bunun yanında eğer şişmansanız bir an önce ideal kilonuza ulaşmayı kendinize hedef olarak belirlemelisiniz.
İdeal kilo dediğimiz şey erkeklerdeki kilo için boylarının son iki rakamını geçmemektir. Yani 170 cm boyundaki bir erkeğin ideal kilosu 70 kilo dolaylarıdır. Kadınlarda ise bu rakamın 5 – 10 eksiği baz alınabilir. Bir kadın 165 cm boya sahipse ideal kilosu 60 kilonun altında seyretmelidir.
Şekerli ve tatlı yiyeceklerden uzak durmanız da pankreas kanserine yakalanma riskinizi azaltacak öneriler arasında yer almaktadır.
Yapılan bir araştırmada fazla miktarda şeker kullanan kişilerde hastalık riski oldukça daha yüksek şeklinde bir sonuca ulaşılmıştır. Bu sebeple buna da dikkat etmeniz riski azaltmanıza fayda sağlayacaktır.
Yaşam Tarzınızı İyileştirin
Alkol kullanımının kansere doğrudan bir etkisi olmasa da dolaylı olarak etkisi bulunmaktadır. Pankreasta enfeksiyon oluşumuna sebebiyet verebileceği ve bu enfeksiyonun da kansere sebep olabileceği bilinmektedir.
Dolayısıyla fazla alkol tüketmemeye, hatta mümkün ise tüketimi tamamen bırakmaya karar verip buna uymanız da bu kansere yakalanma olasılığınızı azaltmakta size yardımcı olacaktır.
Tüm bunların yanı sıra beslenme şeklinize çeki düzen vermeniz ve hayatınıza sporu enjekte etmeniz de önem arz etmektedir. Beslenmenizde et ve yağ tüketimini azaltmak oldukça önemlidir.
Eğer genetik bir yatkınlığınız var ise, yani ailenizde pankreas kanserine yakalanmış bir birey var ise eti ve katı yağı tamamen kesmeniz sağlığınız için en iyisi olacaktır.
Safra kesesi olmayan kişilerde yakalanma riski arttığı için çok şikâyetiniz olmadığı sürece safra kesenizi aldırmamanız da riski biraz daha savurmanıza yardımcı olacaktır.
Tüm bunların yanı sıra eğer ailenizde ikiden fazla pankreas kanserine yakalanmış birey varsa mutlaka genetik test yaptırın. Eğer yatkınlığınız var ise önlemlerinizi ona göre alın.
Sonuçta sigara kullanımının pankreas kanserini doğrudan etkilemesi sigara tüketimini bırakmanız için bir sinyaldir. Sadece pankreas kanseri değil yaşanabilecek tüm sağlık problemlerinizin de önüne geçmek için bu konuda bir adım atmalısınız.
Alkol tüketimi de doğrudan olmasa da dolaylı olarak bu kansere sebep olabilmektedir. Yine sigara gibi alkol de sadece bu kansere sebebiyet vermekle kalmamakta daha fazlasına da sebep olabilmektedir.
Dolayısıyla başta kendi sağlığınız için, sonrasında sevdiklerinizin üzülmemesi için sigara ve alkol kullanımını azaltmanız hatta mümkünse tamamen noktalamanız atacağınız en iyi adımlardan biri olacaktır.
Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.
