Çoğunlukla kendini çok hafif semptomlar ile ya da tamamen semptomsuz bir şekilde gösteren pankreas kanseri genelde ilk etapta karın içi ve karaciğer bölgelerine yayılma eğilimindedir. Bunun yanında bu hastalığın, yani pankreas kanseri hastalığının yakınlarında bulunan kan damalarına ve lenf nodlarına yayılma durumu da bu hastalarda sıkça görülen bir durumdur.
Pankreas kanseri, bu yayılma durumuna ek olarak oldukça hızlı yayılan bir kanser türüdür. Diğer kanser türlerine göre daha hızlı yayılabilen pankreas kanseri en hızlı yayılım gösteren kanser türü olarak bilinir. Bu açıdan pankreas kanserinin oldukça tehlikeli bir kanser türü olduğu söylenebilir. Pankreas kanserini bu kadar tehlikeli yapan en önemli faktörlerden biri bu hastalığın sinsice gelişen bir hastalık olmasıdır. Pankreas kanseri hastalığına sahip olan hastalarda, özellikle erken evrelerde herhangi bir sağlık sorunu ya da hastalık belirtisi gözlemlenmeyebilir. Buna karşın hastalık belirtisi gösteren hastalarda bile bu belirtiler yeterince spesifik olmayabilir.
Pankreas kanseri erken evrelerde genelde kendini üst karın ağrıları ile gösterir. Bu üst karın ağrıları hastanın sırt bölgesine de yayılabilirler. Buna karşın hastalığın en önemli belirtilerinden biri hastanın ağrı olan üst karın bölgesinde şişkinlik ve doygunluk hisleridir. Bu hisler hastada iştahsızlık yaratabilir. İştahsızlık ise sonraki evrelerde hastanın ciddi oranda kilo kaybetmesine neden olabilir.
Özellikle pankreas kanseri hastalığına sahip olan hastalarda bu kilo kaybının tedavi olmadan önüne geçilmesi çok zordur. Hastalar kaybettikleri kiloları geri almak için çabalasalar bile sonuç olarak bu çabalar başarısızlıkla bitebilir. Diabetes mellitus, yani diyabet hastalığı, ya da halk arasında daha yaygın kullanılan ismi ile şeker hastalığı da pankreas kanseri hastalarında sıkça yaşanan bir sağlık sorunudur. Özellikle aile geçmişinde şeker hastalığı bulunmayan kişilerde bu hastalık pankreas hastalığının habercisi olarak değerlendirilir.
İlk evrelerde tanı koyması oldukça zor olan pankreas kanseri vakalarında tanı genelde hastalığın son evrelerinde koyulabilir. Bu evrede hastalık genelde hastanın pankreas çevresinde bulunan kan damalarına, lenf nodlarına ve diğer organlarına yayılmış vaziyette olabilir. Kanser yayılımı ne kadar az ise, hastanın tedavi yöntemlerine olumlu yanıt verme olasılığı o kadar yüksektir.
Ancak kanserin çok fazla yayıldığı ve artık son evrelerinde olan hastalarda tedaviye olumlu yanıt verme oranlarının bir hayli düşük olduğu söylenebilir. Son evre içerisinde tanısı koyulan hastaların yüzde beşi, beş yıllık yaşam süresine sahip olabilmektedir. Bu oran, hastanın sahip olduğu pankreas kanserinin doğasına ve özelliklerine göre değişim gösterebilir. Yayılım oranı daha az olan hastalarda tedaviye olumlu yanıt verme şansı çok daha yüksektir.
Pankreas kanseri tedavisi için uygulanan yöntemler ise yine hastadan hastaya değişim gösterebilir. Ancak bu hastalığın, yani pankreas kanserinin tedavisinde çoğu hasta için cerrahi yöntemler uygun görülür. Hasta genelde, whipple ameliyatı adı verilen kapsamlı ve zorlu bir ameliyata alınır. Whipple ameliyatı son derece önemli bir ameliyattır ve bu ameliyatın uygulanabilmesi için deneyimli bir hekim gerekir. Ameliyat, hastadan hastaya değişim gösterebilmek ile birlikte uzun ve zorlu şekilde seyredebilmektedir. Ameliyat sırasında hastanın kanserli bölgesi açılır ve hekim kanserli dokuyu, etrafındaki doku ile birlikte hastanın vücudundan çıkarır. Sonrasında bölgeye dikiş atılır ve bölge kapatılır.
Pankreas kanseri hastalarına uygulanan whipple operasyonu sonrası genelde hasta kemoterapi ve radyoterapi tedavilerine de alınır. Bu tedaviler, yani kemoterapi ve radyoterapi çoğu kanser türü için uygulandıkları gibi pankreas kanserinin tedavisi için de uygulanırlar. Kemoterapi ve radyoterapi tedavileri, metastaz yapma oranı oldukça yüksek olan pankreas kanseri hastalığı için olmazsa olmaz tedaviler niteliğindedirler.
Kaynakça: Demirci, S. N., & Erdem, G. U. (2017). Metastatik Pankreas Kanserinde Nötrofil/Lenfosit Oranının Prognostik Önemi.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Pankreas_kanseri
https://en.wikipedia.org/wiki/Pancreatic_cancer
Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.
