Günümüzde, bu konu üzerinde yapılan araştırmalar sonucu, modern tıp teknolojileri sayesinde pankreas kanserinin erken teşhisi üzerinde dışkı testleri son derece belirleyici bir etkiye sahip olabilmektedirler. Genelde yavaş yavaş oluşan ve sinsi bir kanser türü olarak bilinen pankreas kanserlerinin erken teşhisleri oldukça zordur. Ancak bu alanda yapılan çalışmalar dışkı testlerinin bu süreçte, yani pankreas kanserinin erken teşhis sürecinde hekimlere yardımcı olabildiği bilinmektedir.
Gut isimli tıbbi bir dergi üzerinde yer alan çalışmaya göre pankreas kanserine sahip olan 136 gönüllü hasta üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaya göre hastaların bağırsaklarında bulunan bakteriler üzerinde gözlemlenen değişimlerin ileri evrelerde pankreas tümörlerine işaret edebilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir.
Pankreas Kanserinde Erken Teşhisin Önemi
Bu durum, yani pankreas kanserinin erken evrelerde dışkı testi ile kendini belli edebilmesi günümüz tıp dünyası ve pankreas kanseri hastaları için çok önemli bir gelişmedir. Bunun sebebi ise pankreas kanseri oluşumuna neden olan tümörlerin genelde erken evrelerde hiçbir semptom göstermemeleridir. Pankreas kanserlerine neden olan tümörlerin erken evrelerde herhangi bir semptom göstermemeleri ya da çok hafif semptomlar göstermeleri bu kanserin erken evrede teşhis edilmesini imkansız denilebilecek kadar zor kılmaktadır. Bu nedenle pankreas kanserinin erken teşhisine neden olabilecek her türlü gelişme bu alanda yaşanan çok önemli bir gelişme olarak sayılır.
Pankreas kanserinin erken teşhis ile tespit edildiği durumlarda tedavi süreci hem hasta için hem de hekim için ciddi oranda kolaylaşacaktır. Diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi, kanserin sinsi ve tehlikeli bir türü olan pankreas kanserinde de erken teşhis hastanın tedaviye olumlu yanıt verme olasılığını kayda değer oranda artıracaktır.
Pankreas kanseri hastalarına uygulanan tedavi yöntemi hastadan hastaya bir takım faktörlere bağlı olarak değişim gösterebilir. Bu faktörler hastanın sağlık geçmişi, o anki spesifik sağlık durumu ve yaşadığı pankreas kanseri rahatsızlığının hangi evrede olduğu, pankreas tümörünün doğası gibi faktörler olacaklardır. Hasta, uzman bir hekim tarafından gerekli muayene ve kontrollerden geçirilir. Sonrasında hekim ve hastanın ortak kararı ile hastaya uygulanacak olan pankreas kanseri tedavi yöntemi belirlenir. Bu evrede pankreas kanseri hastaları için en yaygın uygulanan tedavi biçimi cerrahi yöntem, yani ameliyat yöntemidir.
Pankreas kanserinin cerrahi yöntem, yani ameliyat ile tedavisinde hastanın kanseri bölgesi bir kesi ile açılır. Sonrasında hekim, genelde oniki parmak bağırsağı, safra yolu ve pankreas arasında bulunan bu bölgeyi etrafındaki doku ile birlikte çıkarır. Bu süreç hastadan hastaya, hastanın sahip olduğu tümörün bir takım özelliklerine göre değişim gösterebilir.
Son derece ciddi ve önemli bir ameliyat olan pankreas kanseri ameliyatı sonrası hastanın bir süre hastanede gözetim altında tutulması gerekir. Bu süre hastadan hastaya ciddi oranda değişim gösterebilir. Pankreas kanseri tedavilerinden sonra, cerrahi işlem sonrası hastaların genelde bir hafta ile 10 gün arası bir süre hastanede gözetim altında tutulmaları gerekir. Bu süre, daha ciddi bir ameliyat geçirmiş hastalarda daha uzun olabilir. Buna ek olarak pankreas kanseri, metastaz olasılığı oldukça yüksek bir kanser olduğundan hastaya genelde cerrahi ameliyat ile birlikte kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavilerde uygulanır.
Günümüzde dışkı testi gibi bazı kontroller sonucu pankreas kanserinin erken evrede teşhis edilmesinin mümkün olması için yapılan çalışmalar hızla devam etmektedir. Bu çalışmalar sonucu yakın gelecekte önemli gelişmelerin yaşanması ve bu hastalığın tedavilerinden alınan başarı oranlarının artması hedeflenmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Pankreas kanserinin erken teşhisinde dışkı testleri nasıl kullanılır?
Dışkı testleri, pankreas kanserinin erken teşhisinde umut verici bir non-invaziv yöntem olarak öne çıkmaktadır. Yapılan bir çalışmada, 136 kişi üzerinde yapılan analizlerde, dışkı örneklerinde pankreas kanseri hastalarını sağlıklı bireylerden ayırt edebilen 27 mikroorganizmanın belirgin bir desen oluşturduğu bulunmuştur. Bu mikroorganizma profili Almanya ve Japonya’daki bağımsız çalışmalarda da doğrulanmış ve erken teşhis için güvenilir bir biyomarker olma potansiyeli taşımaktadır. Araştırmacılar, bu bulgulara dayalı tanı kitleri geliştirmekte ve özellikle yüksek risk altındaki bireyler için tarama programlarında dışkı analizini uygulamayı hedeflemektedirler. Böyle bir erken teşhis yöntemi, pankreas kanserinin genellikle ileri evrelere gelene kadar belirti vermemesi nedeniyle hayatta kalma oranlarını önemli ölçüde iyileştirebilir.
Dışkı testleri ile kanser belirtileri nasıl tespit edilir?
Dışkı testleri, pankreas kanserini erken tespit etmek için dışkı örneklerinde belirli mikrobiyal imzaları tanımlayarak yardımcı olabilir. Araştırmalar, pankreas kanserinin en yaygın türü olan pankreatik duktal adenokarsinom hastalarının dışkılarında, 27 mikrop türünden oluşan belirgin bir profilin bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu mikrobiyal profil, hastalığı olmayan bireylerle hasta bireyleri ayırt edebilme yeteneği sunar, hastalığın hangi aşamasında olduğuna bakılmaksızın.
Bu testlerin güvenilirlik oranı nedir?
Dışkı testleri, pankreas kanseri için gelişen bir tanı yöntemi olup, dışkı örneklerindeki belirli mikroorganizma imzalarının pankreas kanseri hastalarını sağlıklı bireylerden yüksek doğrulukla ayırt edebileceğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Bir çalışmada, dışkıda pankreas kanseri vakalarını kontrol grubundan etkin bir şekilde ayıran 27 mikroorganizma imzası tespit edilmiştir, bu da erken teşhis için potansiyel sunduğunu göstermektedir. Bu sonuçları doğrulamak ve dışkı bazlı tanıların güvenilirliğini ve klinik kullanımını belirlemek için daha büyük ölçekli çalışmalar gerekmektedir.
Dışkı testi pankreas kanserinin hangi evrelerinde faydalıdır?
Dışkı testleri, bağırsak mikrobiyomunda bulunan belirli mikroorganizma işaretlerini tespit ederek pankreas kanserinin erken evrelerinde dahil olmak üzere farklı evrelerinde tespit edilmesinde potansiyel göstermektedir. 136 katılımcı ile yapılan bir çalışmada, dışkı örneklerinde bulunan 27 mikroorganizmanın belirgin bir deseninin, pankreas kanseri olan bireylerle sağlıklı bireyleri ayırt edebileceği bulunmuştur, bu da kanserin ilerleme evresinden bağımsız olarak geçerlidir. Bu, dışkı tabanlı taramanın, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce kanseri erken aşamalarda tespit etme potansiyeline sahip bir yöntem olabileceğini ve dolayısıyla prognozu iyileştirebileceğini göstermektedir.
Dışkı testi sonuçlarına dayanarak hangi ileri tetkikler yapılır?
Dışkı testi sonuçlarına dayalı olarak yapılan ileri testler arasında kolonoskobi, kolonun doğrudan görüntülenmesini ve biyopsi alınmasını sağlar; CT kolonografi gibi görüntüleme yöntemleri ise daha detaylı kolon görüntüleri sunar; kan testleri ise belirli biyomarkerleri tespit eder. Bu prosedürler, pankreas kanseri gibi hastalıkların erken teşhisini sağlamak ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için kullanılır.
Kaynakça:
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60675012
https://doktorclub.com/saglik40-detail.php?postId=20052
https://tr.wikipedia.org/wiki/Pankreas_kanseri
Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.
