Rektum kanseri, genellikle belirli risk faktörlerine maruz kalan kişilerde ortaya çıkar. Bu yazıda, rektum kanserinin kimlerde görüldüğünü ve nasıl tedavi edildiğini anlatacağız.
Rektum Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?
Rektum kanserinin başlıca risk faktörleri şunlardır:
- Aile Geçmişi: Ailede kalın bağırsak kanseri öyküsü, rektum kanseri riskini artırabilir. Eğer birinci derece aile bireylerinden birinde rektum kanseri varsa, risk 2.5 kat, birden fazla aile bireyinde ise 4 kat artar.
- Polipler: Kalın bağırsak polipleri, rektum kanseri riskini artırır. Polipler saptanan kişiler düzenli kontrol edilmelidir.
- Kalıtsal Risk: Kalıtsal sendromlar, rektum kanseri riskini artırabilir. Özellikle kalıtsal nonpolipozis kolorektal kanser (HNPCC) ve ailesel adenomatöz polipozis (FAP) gibi genetik sendromlar rektum kanserine yol açabilir.
- İltihabi Bağırsak Hastalıkları: İltihabi bağırsak hastalıkları, rektum kanseri riskini artırabilir. Remisyonda olan hastalar dahi düzenli takip edilmelidir.
- Diyet: Yağlı ve kırmızı et ağırlıklı diyet, rektum kanseri riskini artırabilir. Lifli ve yağsız diyet ise riski azaltabilir.
- Alkol ve Sigara: Alkol ve sigara kullanımı, rektum kanseri riskini artırır.
- Yaş: Rektum kanseri genellikle 40 yaş ve üstünde görülür. Her 10 yılda bir risk ikiye katlanır ve en sık 70 yaş üzerinde rastlanır.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Rektum kanseri belirtileri kişiden kişiye değişebilir. İşte bazı yaygın belirtiler:
- Bağırsak Hareketlerinde Değişiklikler: İshal, kabızlık gibi bağırsak hareketlerinde değişiklikler görülebilir.
- Makattan Kan Gelmesi: Makattan kan gelmesi rektum kanseri belirtisi olabilir.
- Kabızlık ve Dışkılama Güçlüğü: Kabızlık ve dışkılama güçlüğü yaşanabilir.
- Dışkı Üzerinde Kan Görülmesi: Dışkıda kan görülmesi önemli bir belirtidir.
- Karın Ağrısı ve Gaz Sancısı: Karın ağrısı ve gaz sancısı hissedilebilir.
- Kilo Kaybı: Diyet veya egzersize bağlı olmayan açıklanamayan kilo kaybı rektum kanseri belirtisi olabilir.
Rektum kanseri tanısı için doktorlar çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemler arasında kan testleri, dışkıda gizli kan taraması, kolonoskopi, ultrason, tomografi gibi tetkikler bulunur.
Tedavi Yöntemleri
Rektum kanseri tedavisi, hastalığın evresine ve derecesine göre planlanır. Tedavi yöntemleri şunlar olabilir:
- Cerrahi Müdahale: Rektum kanseri tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Tümör ve etkilenen lenf bezleri cerrahi olarak çıkarılır.
- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini hedefleyen ilaçların kullanılmasıdır. Ameliyat öncesi veya sonrası uygulanabilir.
- Radyoterapi: Işın tedavisi, tümörü küçültmek veya ameliyattan önce kullanılabilecek bir tedavi seçeneğidir.
- Hedefe Yönelik Tedaviler: Bazı durumlarda hedefe yönelik tedaviler kullanılır, özellikle ileri evrelerde.
Rektum kanseri tedavisi kişinin özel durumuna ve hastalığın evresine bağlı olarak farklılık gösterir. Tedavi sonrası sağ kalım oranları, erken tanı ve etkili tedavi ile artmaktadır.
Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.
